Werken aan probleemgevend gedrag is een intensief proces waar heel veel geduld en een consequente aanpak voor nodig zijn. Bij aanvang van mijn trajecten wijs ik de cursisten daar dan ook altijd op. Toch trapt bijna iedereen in dezelfde valkuilen. In dit artikel heb ik de meestvoorkomende valkuilen voor je op een rijtje gezet.
“Hou er rekening mee dat het hard werken gaat worden en dat het pittig gaat zijn. Trainen gaat met vallen en opstaan en alles valt of staat met jouw inzet, commitment en motivatie. Jouw eigen gewoontes en patronen doorbreken is ook een moeilijk proces. Geduld en consequent blijven trainen zijn heel belangrijk. Onderschat dit niet.”
Iedereen zegt op dat moment dat ze het begrijpen en dat ze er 100% voor gaan. Hup.. knallen!
En bijna iedereen meldt zich na een paar weken of maanden bij me, omdat het toch wel heel heftig is. Het besef komt dat het inderdaad heel erg zwaar is allemaal. Zwaarder dan ingeschat.
Kanjers dat ze zijn hebben de meesten tóch doorgepakt (of zijn op dit moment nog aan het doorpakken.. ik ben mega trots op jullie!). Want ja.. het is inderdaad heel intensief en pittig.
En ik kan dat bij aanvang wel allemaal leuk zitten te vertellen, maar als je het zelf nog niet ervaren hebt dan is het heel lastig om je er een voorstelling van te maken.
Anyway.. aan de hand van de “dipjes” van al deze toppers heb ik wel een prachtige lijst kunnen maken van veelvoorkomende valkuilen in hondentraining.
Te snel resultaat willen zien
Natuurlijk zou het fijn zijn dat je binnen enkele dagen al vooruitgang ziet. Maar net zoals dat je met diëten niet in een weekje 10 kilo eraf hebt, zo ga je in een weekje ook geen wonderen met je hond zien gebeuren. Naar verandering en verbetering toe werken kost nu eenmaal tijd. En het kan zelfs zo zijn dat de problemen in het begin lijken te verergeren. Jij krijgt meer kennis en meer zicht op wat er met jouw hond gebeurt (dingen die je eerder niet zag) en dan kan het snel lijken alsof het juist erger wordt. Maar zet door en heb geduld. Het eerste juichmomentje komt echt.
Te grote stappen nemen
In jullie training is het belangrijk om hele kleine stapjes te nemen. Babystapjes. Mijn cursisten kunnen deze uitspraak van mij waarschijnlijk dromen (ik haal hem tot vervelens toe aan) maar als je voor je gevoel het idee hebt dat het voor geen meter opschiet… ga dan nog maar 10 stappen trager en dan zit je goed qua hondentraining. 🙂 Hier heb ik overigens een apart artikel over geschreven. Klik hier om hem te lezen.
Te snel een volgende stap nemen
Een gevaarlijke en eentje waar ik me ook vaak schuldig aan maak. Als je met een bepaalde oefening bezig bent en je merkt dat het lekker gaat, dan ligt het gevaar van overmoedig worden op de loer. Het gaat super goed dus huppakee.. op naar de volgende stap. En shit.. dat ging gelijk weer mis. Terugval.. zonde! En niet nodig. Nieuw gedrag aanleren kost tijd. Het nieuwe gedrag zit niet binnen een dagje training verankerd in jouw hond. Doe dus rustig aan. Pas als de huidige oefening er echt goed in zit is het tijd voor een (baby)stapje verder.
Niet consequent blijven trainen
Ja, dit is een hele pittige. Vol zien te houden. Dit zie ik bij bijna iedereen ‘misgaan’. Soms in het traject zelf en soms nadat we het traject afgerond hebben. Wat we doen kun je eigenlijk zien als het je eigen maken van een hele nieuwe manier van omgaan met de hond. Iets wat zijn hele leven aan de orde zal blijven. Als je in het traject keihard je best doet maar daarna ineens verslapt en bij jezelf denkt “Zoo.. we zijn klaar, nu hoef ik niks meer te doen” dan ga je geheid terugvallen. Blijf consequent in wat je doet. En natuurlijk is er niks mis mee om eens een SAN dagje te hebben (één van mijn lieve cursisten heeft serieus de SAN dag in het leven geroepen.. oftwel de “Schijt Aan Nina” dag.. hilarisch!) maar motiveer jezelf om zo goed mogelijk aan de slag te blijven.
Alleen naar het eindresultaat kijken
Ook zo’n gevaarlijke. Laatst was ik bij iemand die nu 2 maanden aan het trainen is. Op mijn vraag hoe het ging zei ze “Nou ja, nog steeds hetzelfde. Hij valt nog steeds uit”. Na wat doorvragen bleek dat de hond 6 van de 10 keren nog uitviel. Terwijl dit voorheen absoluut 10/10 was. Ik was dus hartstikke trots op ze. Progressie! Er gebeurt wat! Hoe gaaf is dat dan?! Het baasje vond het lastig om het zo te bekijken. Zij zat teveel met het eindresultaat in haar hoofd (niet meer uitvallen). Maar als je dat als maatstaaf gebruikt, dan betekent het dus dat het NU nog niet lukt. En dat het NU dus niet goed gaat. Doodzonde. En niet motiverend. In hondentraining is de reis naar het einddoel toe veel belangrijker. Alle kleine stapjes en alle kleine succes momentjes. Daar kan de aandacht veel beter liggen. Dat is wat motiveert.
Te vaak wisselen van aanpak
Mensen zijn ongeduldig. Veel mensen in ieder geval. Niet zelden trekt er iemand bij me aan de bel die aangeeft al 100 verschillende dingen geprobeerd te hebben en het gedrag maar niet onder controle krijgt. Mijn standaard reactie: “Oké.. is jouw hond dan 50 jaar ofzo? Als je al die dingen geprobeerd hebt en iedere manier ook een serieuze en eerlijke kans hebt gegeven, goh.. dan moet dat beestje wel een recordleeftijd hebben.” Dan valt het gesprek vaak even stil en op den duur valt het kwartje.
Kijk, als je op een gegeven moment kiest voor een bepaald plan van aanpak, training, methode – hoe je het ook noemen wil – ga er dan vol voor en geef het ook eerlijk de tijd. Trap niet in de valkuil om het een paar dagen te proberen en dan maar weer wat anders te doen, omdat het niet lijkt te werken. Dat is voor je hond ook heel erg verwarrend. Zorg dat je een helder plan op papier hebt staan en hou je er aan. En natuurlijk, het zijn levende wezens en ik heb ook de wijsheid niet in pacht.. dus het zou kunnen dat blijkt dat een bepaalde oefening niet lekker bij jullie aansluit. Dan gaan we natuurlijk wel over op plan B. Maar pas nadat we alles op alles hebben gezet hebt om plan A te laten werken. Niet te snel opgeven en maar weer wat anders proberen.
Onrealistische verwachtingen hebben
Dit geldt zowel in je trainproces als het einddoel dat je voor ogen hebt. Natuurlijk wil je het liefste dat jouw hond zijn oude, ongewenste gedrag nooit meer laat zien. Maar hoe realistisch is dat? Ik denk namelijk dat het helemaal niet realistisch is. Wel afhankelijk van het probleem natuurlijk. Maar er spelen zoveel factoren een rol bij gedragsproblemen. Zoveel invloeden. De kans is groot dat je zult moeten blijven managen, zodat de situatie voor jou en je hond beheersbaar en acceptabel is en blijft. Heb jij een hond die uitvalt? Dan kan het zijn dat je na een aantal maanden trainen hele mooie verbetering ervaart maar ja.. toch gaat het ook zo af en toe nog eens mis. Niet meer met de felheid van eerst, maar het is wel een uitval. Het kan dat dit zo nu en dan nog eens gebeurt. De hond is geen apparaatje dat je naar wens in kunt stellen.
En eerlijk.. hoe erg is het nu eigenlijk echt dat het af en toe nog mis gaat of dat je je verwachtingen bij moet stellen? Wij zijn als mens ook bij lange na niet perfect. Waarom verwachten we dit dan wel van onze honden? Nadenkertje. 🙂
Verwacht ook geen wonderen in een paar weken. Trainen is intensief en gedragsverbetering is een lang proces. Ook hier is er haast nooit maar één oorzaak aan te wijzen. Het zijn allemaal puzzelstukjes. Verschillende puzzelstukjes die maken dat jouw hond is gaan doen wat hij doet. Dat is niet iets wat je zomaar eventjes helder en onder controle hebt. Het kost tijd. Als je dus hoopt op een snelle oplossing, dan kom je van een koude kermis thuis. Wees realistisch in je verwachtingen.
De verkeerde beloning gebruiken
Dit is er eentje die ik vaak zie gebeuren. Met de beste intenties hebben baasjes allerlei beloningen bij. De ene heeft voertjes, de ander een bal en weer een ander gebruikt zijn aandacht. Maar is de beloning wel echt een beloning voor de hond? Dat wil zeggen: kun je met die beloning het gedrag bekrachtigen? Daar zit hem het verschil. Misschien vind jij dat jouw aandacht voor de hond voldoende beloning moet zijn, maar hoe is dat voor de hond? Iets is pas een bekrachtiger als het ervoor zorgt dat het gedrag dat jij wilt zien toeneemt. Anders is het geen bekrachtiger. Lees ook dit artikel over dit onderwerp. Dus doe je keihard je best en beloon je je hond continu met jouw aandacht, maar neemt het gewenste gedrag niet toe? Grote kans dat je eens heel kritisch moet kijken naar je beloning. En zoek iets anders wat wél echt functioneert als een bekrachtiger. Want anders gaat het niet werken. Hetzelfde met voerbeloningen. Leuk, dat je die standaard koekjes bij je hebt die de hond ook thuis krijgt.. maar is dit buiten ook de moeite waard voor hem? Of moet je toch met zwaarder geschut komen? Denk er eens over na.
Vanuit frustratie handelen
We zijn allemaal mensen en net zoals dat bij honden de stress-emmer (check dit artikel waarin ik uitleg wat dit is) even te vol kan zitten, zo kan dat bij ons ook. Zeker als je in een pittig trainproces met je hond zit, kun je het echt wel eens totaal niet meer zien zitten en het bijltje erbij neer willen gooien. Dat geeft niet. Het hoort er allemaal bij. Maar wat je ook doet.. ga op zo’n moment niet met je hond aan de slag. Vanuit frustratie handelen kent alleen maar verliezers. Blijf ademen, neem voor mijn part even een rustdag, app of bel mij, pak een Snickers en ga lekker weer aan de slag met je hond als je weer jezelf bent. Zennnnn.
Stoppen met belonen
Yep, ook een mooie. Bij veel hondenbaasjes zweeft het idee nog rond dat je na een tijdje de beloning wel af kunt gaan bouwen. Dat dit zo ‘hoort’. Maar waarom zou je dat doen? Als jij met jouw hond aan probleemgedrag aan het werken bent en je beloont hem consequent voor dat wat je van hem wilt zien.. hou dat dan zo. Blijf hem belonen. Blijf het gewenste gedrag verankeren in zijn systeem. En blijf het voor de hond de moeite waard maken om te laten zien wat jij van hem wilt zien. Voel je weerstand? Ideaal om een leuk zelfonderzoekje te doen. Waarom hecht je er zoveel waarde aan dat jouw hond ‘het’ ook doet zonder beloning?
Verwachten dat trainen in één rechte lijn gaat
Helaas, helaas. Trainen gaat nooit in één rechte lijn. Het is vallen en opstaan. Goede dagen en slechte dagen. Het kan zomaar eens zijn dat je in een heerlijke positieve flow zit en ineens wordt je geconfronteerd met een terugval. Of je loopt heerlijk relaxt met je hond buiten, hij is al weken niet meer gaan blaffen naar andere honden en ineens gebeurt het weer. Het hoort er allemaal bij. Realiseer je dit van tevoren en weet dat je te maken gaat krijgen met terugvallen. Door dit in je achterhoofd te houden raak je minder gedemotiveerd als het mis gaat. En als je je training gewoon lekker door pakt, dan zit je al snel weer op de goede weg. In dit artikel vertel ik meer over deze terugvallen.
Op het verkeerde moment gaan trainen
Ja, lastige dit! Stel je voor: jij voelt je kiplekker, bruist van de energie, voelt je heerlijk positief, stik veel zin om te gaan trainen… en dan blijkt jouw hond niet te doen te zijn. Misschien is het de dag ervoor in huis erg druk geweest met visite en is zijn stress emmertje nog vrij vol. Of misschien heeft hij die dag toevallig een korter lontje. Zit hij niet lekker in zijn vel. Het kan allemaal. Het kan ook zo zijn dat je op die dag al van alles met de hond ondernomen hebt. Cursus, mee op visite, al veel gewandeld. Dan is het ook niet ideaal om s ’avonds nog eens een trainsessie te doen. En hoe zuur het dan ook is, het is verstandig om de trainsessie dan gewoon even te laten voor wat het is. Morgen weer een dag met nieuwe kansen. Honden zijn levende wezens en ook zij kunnen wat minder goed in hun vel zitten. Kijk dus goed of het wel het juiste moment is om te gaan trainen.
Niet zorgen voor de juiste omstandigheden
Als je aan gedragsproblemen gaat werken, dan ontkom je er niet aan om te zorgen voor de juiste ‘setting’. Wat ik daarmee bedoel is: de hond die verlatingsangst heeft, die mag gedurende de gehele training (en dan hebben we het over maanden) niet meer alleen gelaten worden. Er zal dus oppas geregeld moeten worden. De hond die achter andere honden aanjaagt, zal voorlopig niet meer los mogen lopen. De hond die zeer prikkelgevoelig is, die zal alleen in hele rustige gebieden uitgelaten mogen worden. Voor de hond die uitvalt zijn er ‘oefenhonden’ nodig. Er zullen dus andere baasjes benaderd moeten worden om te vragen of zij willen helpen met hun viervoeter.
Heb jij meerdere honden? Dan ontkom je er bij bepaalde problemen de eerste weken/maanden niet aan om apart met de honden aan de slag te gaan. Er moet veel geregeld worden om goed te kunnen trainen. Anders ben je continu afhankelijk van alles wat je bij toeval tegenkomt op straat en daar heb je 0,0 grip op. Daarom is het zo belangrijk om ervoor te zorgen dat de setting goed is. Je gaat dan echt voor succes. En het kan best pittig zijn om te zorgen voor de juiste omstandigheden. Het is helaas wel iets wat altijd om de hoek komt kijken. Ook hier heb ik een apart artikel over geschreven. Check hem door hier te klikken.
Dit waren ze. Ik hoop je geprikkeld te hebben om eens te kijken welke van de valkuilen op jou en je hond van toepassing zijn.
Doe er je voordeel mee!
Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit stuk zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.
Recente reacties