Als jouw hond moeite heeft met een bepaalde prikkel dan is een vaak gegeven advies: afleiden met voer of een speeltje. Op zich een prima strategie om je hond door een lastige situatie heen te helpen. Maar wees je er wel bewust van dat dit op de lange termijn het probleem niet gaat verhelpen. Daar is meer voor nodig.
Jouw hond is misschien helemaal geobsedeerd door een bal of frisbee en als je deze tevoorschijn tovert, dan kun je zijn radar uitzetten voor de rest van de omgeving. De hond richt zich volledig op het speeltje en ziet de enge prikkel misschien niet eens meer.
Op deze manier kan je hem zonder al te veel problemen door de situatie heen helpen.
Dit hoort ook gewoon bij managen. Aan het begin van mijn begeleidingstrajecten wordt dit ook gedaan.
De eerste stap is namelijk altijd rust in het koppie en lijf van de hond krijgen en dat de eigenaar kennis op doet over hondengedrag. We werken in fases en de eerste periode staat in het teken van managen, oftewel; voorkomen dat je hond in een benarde situatie terecht komt.
Lees in dit artikel waarom deze eerste stap echt essentieel is als jij wat wil veranderen aan het gedrag van je hond.
Hier kunnen voer of een speeltje gigantisch goed bij helpen.
Maar… daar stopt het bij mij niet mee. Er komt een punt (later in het traject) dat we daadwerkelijk gaan trainen. En dat we de hond dus leren om echt te dealen met de spannende prikkels (tot op een bepaalde hoogte natuurlijk… niet alles is maakbaar, dus we kijken altijd wat voor de individuele hond haalbaar is).
Bovendien blijft management in veel gevallen altijd een belangrijk onderdeel van het begeleiden van je hond. Zijn hele leven lang.
Maar neem je die tweede stap niet (trainen) en blijft het bij afleiden en managen… dan is het nadeel hiervan dat de hond dus nooit zelfstandig leert dealen met de spannende prikkel.
Wat je eigenlijk doet is je hond zijn kop in het zand laten steken. “Kijk hier maar naar… niet naar die spannende hond kijken… kijk maar naar het speeltje”.
En bij een volgende hond die je tegenkomt zal je dit weer moeten doen. En bij een volgende weer. En bij een volgende weer… Constant ben je bezig met de aandacht van jouw hond op dat speeltje vestigen om maar te voorkomen dat hij de andere hond ziet.
Je kunt dit heel erg lang volhouden. Feitelijk zijn hele hondenleven lang. Speeltje altijd mee op zak en bij iedere hond die je tegenkomt haal je hem tevoorschijn.
Maar… jouw hond leert dus niet zelfstandig omgaan met die spannende prikkel.
Er verandert ook niets aan de emotie en de beleving van jouw hond.
Alhoewel, ik nuanceer hem.
In sommige gevallen is de timing van de eigenaar zo ontzettend goed dat de hond wel de koppeling maakt tussen het zien van de enge prikkel en het leuks dat hier vervolgens op volgt met zijn eigenaar. Ook kan het zijn dat de eigenaar ontzettend veel goede en moderne kennis heeft opgedaan over hondengedrag en dit allemaal toe kan passen in de praktijk. De emotie kan op die manier dus zeker wel veranderen.
En je bent dan dus wél aan het trainen.
Maar dan moet je wel weten waar je mee bezig bent en ook daar komt meer kennis en inzicht bij kijken dan zomaar eventjes afleiden.
- Je moet het op exact het juiste moment doen, zodat de hond de link legt tussen de prikkel en het leuks.
- Je moet weten hoe stress-hormonen in het lichaam van je hond werken en hoe vol zijn stress-emmer al is. Is deze namelijk te vol? Dan kan je op je kop gaan staan met je speeltje of voertjes wat je wilt… je hond zal niet benaderbaar meer zijn voor je.
- Je moet weten waar de stress-drempel van jouw hond ligt. In Jip en Janneke taal en heel beknopt uitgelegd, bedoel ik hiermee; iedere hond heeft een bepaalde afstand ten opzichte van de prikkel waarin hij nog bereikbaar is voor jou en waarin hij zich nog oké voelt. Voor de ene hond is dit 10 meter, voor de andere hond is dit misschien wel 50 meter. Of nog meer. Ben je OVER die stress-drempel met je hond? Ook dan wordt het erg lastig (vaak zelfs onmogelijk) om zijn aandacht vast te houden. Je bent te dichtbij… Meer lezen over die stress-drempel? Check dit artikel.
- En… het speeltje of voer moet zó ontzettend sterk zijn. Sterker dan de bedreigende prikkel.
En dit zijn nog maar een paar puntjes. Er komt dus aardig wat bij kijken. Heb je al deze kennis niet? Dan ben je niet aan het trainen, maar aan het managen.
En waarom ben je dan niet aan het trainen?
Als een hond andere honden bijvoorbeeld als bedreigend ervaart, dan zit daar vaak de emotie angst onder. Door te kiezen voor afleiden verandert er niets aan de angst van jouw hond. Plus… ben jij jouw magische speeltje een keer vergeten? Dan heb je een dik probleem. Want wat dan? Wat doe je als je klem komt te zitten en er van alle kanten ineens bedreigende prikkels aankomen?
Om misverstanden te voorkomen; er is helemaal niets mis met afleiden hé! Ik ben altijd een beetje allergisch voor goed en fout in de hondenwereld. Het gaat erom wat voor jullie werkt en als dat afleiden is, helemaal prima! Als jij van jezelf weet dat je dat speeltje en dat voer nooit gaat vergeten en het werkt voor jullie, echt helemaal prima!
Ik wil je er alleen wel bewust van maken dat het niet altijd een lange termijn oplossing is. In ieder geval niet als jij ervaart dat het toch niet altijd zo goed verloopt.
Mensen die bij mij in begeleiding komen, doen dit vaak al een hele lange tijd. Soms al jaren. Dat melden ze dan ook direct bij de hulpvraag. “We leiden hem al jarenlang af, maar het doet geen snars! Want als we het een keer niet doen en kijken of het al beter gaat… dan valt ‘ie weer gewoon uit!”
Ja, klopt. Natuurlijk valt hij gewoon nog uit. Hij voelt zich nog steeds onveilig en bedreigd… Er is meer nodig.
De volgende vraag die in je opkomt is ongetwijfeld; hoe kan ik dan wel echt gaan trainen?
Daar kan ik je zo 1 2 3 geen standaard antwoord op geven. Er komt heel veel bij kijken. Ik ken jou niet, ik ken jouw hond niet en ik ken jullie situatie niet. Gedrag is complex en er spelen heel veel factoren een rol.
Is er in het verleden iets gebeurd waardoor jouw hond onzeker is geworden? Heeft hij negatieve ervaringen gehad? Soms is het niet eens te achterhalen waar het gedrag vandaan komt. Denk aan herplaatsers waarbij de geschiedenis vaak (deels) onbekend is. Maar dan is er alsnog een heleboel wat wel helder kan worden.
Wat gebeurt er in het lijf van jouw hond? Hoe is zijn stress opbouw? Wat is zijn stress-drempel? Welke invloed heb jij op jouw hond? Welke afstand hebben jullie nodig om te gaan trainen? En welke oefeningen passen bij jou en jouw hond?
Hoe kan je die enge prikkel juist neutraal of leuk gaan maken?
Welke factoren spelen verder een rol als het gaat om het gedrag van je hond? Heeft hij misschien pijn? Is iets erfelijk aangelegd? Hoe is zijn dagindeling (ja… zelfs die speelt mee!). Is er een goede balans tussen actie en rust? Hoe zijn de leefomstandigheden van jouw hond? Hoeveel moderne kennis heb jij zelf al van honden en hondengedrag? Weet je wat stress-signalen zijn?
Er zijn zoveel factoren die een rol spelen als het gaat om probleemgedrag.
Zoveel puzzelstukjes die maken dat jouw hond doet wat hij doet. Oh men.. als ik ze allemaal op moet gaan noemen, ben ik 10 A4-tjes verder.
Neem een goede professional in de arm die samen met jou al die puzzelstukjes uit gaat pluizen en met je meekijkt wat er nodig is.
En dan kun je gericht aan de slag. Je gaat jouw hond leren om neutraal en ontspannen te reageren op spannende prikkels. Jij gaat een enorme rugzak met kennis verkrijgen. De angst van jouw hond maakt plaats voor vertrouwen, een gevoel van veiligheid en misschien zelfs wel nieuwsgierigheid.
Je hebt geen speeltje meer nodig, omdat er binnenin jouw hond iets verandert en omdat jij weet wat je aan het doen bent.
Hoe fijn is dat? Voor jou en je hond?
En dan nog kun je je speeltje wel preventief op zak houden voor noodgevallen. Het is een ideale reddingsboei. Hoe goed je ook je best doet om in een veilige omgeving te trainen, je kunt altijd in een vervelende situatie terecht komen. Als er van alle kanten ineens spannende prikkels op je afkomen, dan is het heel erg fijn om terug te kunnen vallen op jouw reddingsboei, zodat je jouw viervoeter snel en veilig weg kunt leiden uit de situatie zonder dat de boel escaleert.
Laat dit eens bezinken en ik hoop je weer geïnspireerd te hebben om er vanuit een andere hoek naar te kijken.
Heb jij je al ingeschreven voor mijn maandelijkse tips? Iedere maand ontvang jij per e-mail als eerste mijn nieuwste artikel, een bijzonder inzicht of waardevolle kennis over honden en hondengedrag. Klik hier om je in te schrijven en mis ze niet!
Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit artikel zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.
Recente reacties