Trekt jouw hond aan de lijn? Wat zijn mogelijke oorzaken? En wat kan je zelf al doen?

Voor fijne, ontspannen wandelingen zou het heel prettig zijn om lekker relaxt te kunnen lopen met je hond, zonder dat je arm uit de kom getrokken wordt. Wat ik in de praktijk vaak zie gebeuren, is dat er vooral aan symptoombestrijding wordt gedaan. Iedere keer dat de hond trekt wordt er een ruk aan de lijn gegeven of wordt er bijvoorbeeld stil gestaan. Maar de echte oorzaak wordt niet aangepakt…

Zonder dat je precies weet WAAROM je hond trekt, zal je ook niet snel iets kunnen veranderen.

Ongeacht hoeveel rukjes je ook aan die lijn geeft en hoe vaak je ook stil gaat staan als je hond trekt.

Bovendien; wat je wil bereiken is dat de hond ONTSPANNEN aan een losse lijn loopt. Als jij wil dat jouw hond ontspannen is, dan zal je ook moeten zorgen voor ontspannen omstandigheden. Leren gaat altijd vanuit rust en vertrouwen. Door steeds aan die lijn te rukken zorg je niet voor ontspanning. Je creëert alleen maar meer spanning. Je kan dan ook niet van je hond verwachten dat hij relaxt aan de lijn loopt. Er is namelijk helemaal niets relaxt aan steeds een klap in je nek krijgen

Hondenbaasjes hebben het vaak over afleren.

“Hoe kan ik mijn hond afleren om te trekken aan de lijn?” Maar… gedrag leer je niet AF. Gedrag leer je AAN. En voordat je iets aan gaat leren, is de eerste stap altijd om helder te krijgen waarom je hond doet wat hij doet. Want ook bij iets “simpels” als trekken aan de lijn, kunnen er verschillende oorzaken zijn. Het gedrag van een hond is dat wat je aan de buitenkant ziet. Maar het is de motivatie om te trekken (de daadwerkelijke oorzaak) waar je op in moet zoomen als je echt iets wil veranderen. Pas als je die oorzaak helder hebt, kun je gericht aan de slag gaan.

Wat zijn nu een aantal van die oorzaken?

Niet geleerd om aan een losse lijn te lopen

Ik heb hem hierboven al benoemd. Gedrag leer je niet af, gedrag leer je aan. Het komt vaak voor dat baasjes als een gek aan de lijn lopen te rukken, omdat hun hond trekt. De ene correctie na de andere wordt gegeven. Vaak nog met harde stem erbij ook. Het zal misschien wel even helpen (de hond vindt die rukjes echt niet prettig), maar door hem continu te vertellen wat hij niet mag doen leert hij nog niet wat dan wél de bedoeling is. Het trekken verhelp je hier op de lange termijn dus niet mee.

Het wandelen aan een losse lijn is één van de moeilijkste vaardigheden om aan te leren voor een hond. Dat heeft ook te maken met dat het wandeltempo van een hond vaak hoger ligt dan dat van ons. Dit is niet in een weekje gefixt. Het kost tijd om dit aan te leren. Ligt jouw focus dus op het corrigeren en niet op het aanleren? Dan is de kans groot dat jouw hond geen flauw idee heeft wat jij van hem verwacht. Je hebt immers nog helemaal niet getraind op het wandelen met een losse lijn. Hoe kan jouw hond dan weten wat de bedoeling is? En hoe kan jij dan van hem verwachten dat hij aan een losse lijn loopt?

Dus… stel jezelf kritisch de vraag; heb jij jouw hond wel geleerd om aan een losse lijn te lopen? Waar ligt jouw focus? Vertel jij je hond continu wat hij niet mag doen (door bijvoorbeeld aan die lijn te rukken en te snokken) of ligt jouw focus op wat je wel van hem wil zien en beloon je ieder momentje dat hij aan een losse lijn loopt? Heb je het wandelen aan een losse lijn stapje voor stapje opgebouwd en geoefend? Ben je eerst bijvoorbeeld in de tuin begonnen, toen in een gebied met zo min mogelijk afleiden en heb je de oefening stapje voor stapje uitgebouwd? En.. heb jij hier ook de tijd en energie in gestoken die nodig zijn? Dan hebben we het dus niet over weken, maar eerder over maanden.

Extraatje; hou er rekening mee dat honden contextgebonden leren. Jouw hond kan op de hondenschool misschien perfect aan een losse lijn lopen, maar dat ‘ie het dáár kan wil niet zeggen dat hij het overal kan. Je zal in verschillende situaties en omgevingen moeten trainen. Check zeker ook dit artikel.

Aangeleerd gedrag door succeservaringen

Het kan zijn dat jouw hond zijn neus vaak achterna gaat en allerlei interessante dingen ruikt tijdens de wandeling. Hij vliegt bijvoorbeeld ineens naar een lantaarnpaal toe en jij vliegt er met een strakke lijn achteraan. Of hij duikt ineens de berm in en hangt met zijn volle gewicht in de lijn en hij komt precies op het plekje waar hij wil komen. Als dit herhaaldelijk gebeurt, wat zou jouw hond dan leren? Nou ja.. dat hij door te trekken aan de lijn dus precies daar komt waar hij zijn wil. Het trekken werkt belonend voor hem.

Denk ook eens aan het bos of een speelveldje waar altijd hele leuke dingen gebeuren voor de hond. Als jij die kant uit loopt en jouw hond is volle bak aan het trekken vanuit enthousiasme (want waar jullie naartoe gaan is het leeeeuuuk!) en jij gaat hier gewoon in mee… sja, dan raakt dit trekgedrag flink verankerd in zijn systeem. De hond weet ook niet beter. Dit is wat hij altijd doet en door het trekken komt hij zo snel mogelijk op dat gave plekje. Het werkt! Zijn gedrag is belonend voor hem! Niet zo gek dat dit gedrag dus geconditioneerd raakt. Lees in dit artikel meer over het helder krijgen van de belonende werking als er problemen zijn.

Een te korte lijn gebruiken

Deze is een beetje gelinkt aan de voorgaande oorzaak. Ik zie nog heel veel mensen rondlopen met een standaard hondenlijn. Meestal is die zo ergens tussen de 1.20 m en 1.50 m. Een hond is een dier dat van nature lekker wil ontdekken en snuffelen. Hun neus is het belangrijkste zintuig dat ze hebben. Ze beleven de wereld via die neus. Het is heel normaal hondengedrag dat ze die neus achteraan gaan. Met die neus doen ze informatie op en verkennen ze de wereld. Die hondenneus is als het ware wat ogen voor ons zijn. Loop jij met zo’n korte lijn? Dan kom je al snel terecht in een groot trekfestijn, omdat de hond eigenlijk nauwelijks de ruimte heeft om zijn kont te kunnen keren.

Als hij ergens wil snuffelen, dan staat er al heel snel spanning op die lijn. Simpelweg omdat er erg weinig ruimte is om lekker zijn ding te kunnen doen. Even een versnellinkje in het tempo kan al maken dat het einde van de lijn bereikt is. Niet zo gek dat het al snel trekken is geblazen.

Bovendien kan dit ook zorgen voor frustratie bij je hond. Als hij iedere keer tegen het einde van die lijn aanloopt, dan is het voor je hond ook allesbehalve ontspannen. Ik vind het persoonlijk niet oké om van een hond te verwachten dat hij altijd strak naast je loopt en niet snuffelt. Wil je dit? Koop dan een pluche hond bij een speelgoedwinkel. Wij kiezen ervoor om met een hond samen te leven, dus geef hem dan ook de ruimte om hond te mogen zijn. En dat snuffelen en ontdekken is allemaal heel normaal honds gedrag.

Loop jij nog met een standaard korte hondenriem en trekt jouw hond? Probeer dan eens een langere lijn van 3 meter of 5 meter. Door jouw hond meer ruimte te geven, zou het zomaar eens kunnen dat hij vanzelf al rustiger aan die lijn gaat lopen. Als hij een geurtje te pakken heeft en versneld ergens naartoe gaat, dan kan je ook makkelijk wat lijn bij geven. Zo voorkom je dat er spanning op die lijn komt en wordt het trekken ook geen aangeleerd gedrag.

Meer lezen over dit onderwerp? Check dit artikel. Let op! Niet iedere hond kan het handelen om veel ruimte te krijgen. Althans nog niet. Sommige honden raken hier all over the place van en zijn compleet uit contact met jou en ook met zichzelf. Dan kom je uit op het volgende onderwerp.

Trekken aan de lijn door stress & opwinding

Heel groot onderwerp. Onmogelijk om alle factoren in één stuk te vermelden, dus ik beperk me tot de twee meest voorkomende voorbeelden. De eerste is de hond met een te volle stress-emmer. Vaak zijn dit prikkelgevoelige honden, al dan niet met een angstige of onzekere inslag. Bij buitenlandse honden is hier vaak sprake van. Juist bij deze honden is het ontzettend belangrijk dat jij als eigenaar helder hebt wat er in het lichaam van jouw hond gebeurt en hoe zijn stress opbouw is. Dit zijn de honden die vaak adhd, onrustig, explosief, overmatig energiek, nerveus en hyperactief genoemd worden. Maar niets is minder waar.

De hond is zo’n stuiterbal, omdat zijn stress-emmer bomvol zit. Wat stress-hormonen doen is het lichaam aanzetten tot actie. Heel dat lichaam staat in de actie stand, klaar om te reageren. Om iets te doen. Ga je met zo’n hond naar buiten en probeer je een rustige wandeling te maken? Vergeet het maar. Ze vliegen van links naar rechts, gaan in de lijn happen (of zelfs in je enkels), tollen als een malloot rondjes aan de lijn, trekken als een gek, piepen, blaffen.. en vaak vliegen de stress-signalen je om de oren. Hijgen, tongelen, oogwit wordt getoond, de oortjes schieten alle kanten uit. Dit is dus echt trekken aan de lijn vanuit stress. Op het moment dat er zoveel stress hormonen in het hondenlichaam actief zijn, dan zijn die niet 1, 2, 3 verdwenen. Stress-hormonen kunnen nog uren tot zelfs dagen doorwerken in het lichaam.

Zolang je daar dus geen aandacht aan besteedt en niet eerst zorgt dat die spanning omlaag gaat, dan blijf je een hysterisch tijdbommetje aan je lijn hebben. De hond kan daar helemaal niets aan doen. Hij loopt gewoon op zijn tandvlees en weet van ellende niet meer wat hij met zichzelf aan moet. Heb jij een hond die de buitenwereld ook nog eens als zeer onveilig ervaart (dit speelt bij angstige en/of prikkelgevoelige honden vaak).. dan kan je helemaal je lol op. Maar corrigeren heeft geen enkele zin, net zo min als steeds stil gaan staan. Die stress moet omlaag. Dat is de werkelijke oorzaak. En pas wanneer je ervoor hebt gezorgd dat je hond lekker en ontspannen in zijn vel zit, dan kun je wat veranderen. Dan doe je niet alleen aan symptoombestrijding.

Een ander voorbeeld is de hond die op zich best oké in balans is van binnen (dat wil zeggen; er is een goede balans tussen actie en rust en de hond voelt zich ontspannen), maar deze hond wordt wel heeeeeel erg opgewonden en enthousiast als jullie gaan wandelen. Stuiter de stuiter en fatsoenlijk aanlijnen is een hele opgave. In principe is dit positieve opwinding. Maar de invloed daarvan op het lichaam is exact hetzelfde als wat ik hierboven schreef.

Het lichaam maakt stress-hormonen aan en staat volledig in de actie stand. Het duurt dus een aantal uur voordat dit stress-niveau weer gezakt is tot gezond/normaal niveau. Als jouw hond bij het aanlijnen dus al zo uit zijn plaat gaat, dan werkt dat door tijdens jullie wandeling. Die opgebouwde stress-hormonen van binnen zijn gedurende jullie wandeling nog steeds actief. Dus ook hierbij is het zaak om die spanning omlaag te krijgen. Al vóórdat jullie naar buiten gaan.

Note; als jouw hond trekt vanwege stress, dan zal jouw vraag natuurlijk zijn “Hoe krijg ik die stress omlaag?” Hier kan ik geen standaard antwoord op geven. Er zijn zoveel factoren die kunnen zorgen dat jouw hond een te volle stress-emmer heeft. Daar moet goed naar gekeken worden en dat werkt voor iedere hond anders. Ik ken jou niet en ik ken jouw hond niet. Speelt dit? Schakel dan hulp in. Dan ga je voor succes en weet je wat je aan het doen bent.

Trekken door het geven van correcties

Oh man, dit is er eentje die ik vaak zie gebeuren. Mijn hart breekt als ik het zie. Als voorbeeldje pak ik een baas/hond combi die ik toevallig vanochtend zag wandelen. De hond liep aan een vrij korte lijn naast zijn baas. Er kwam wat spanning op de lijn en de baas gaf een ruk aan de lijn. De oortjes van de hond gingen in zijn nek en wat deed hij? Hij ging dus op een meter afstand van zijn baas lopen. Ietwat naar buiten hangend. Er volgde weer een ruk aan de lijn. De hond ging nog verder naar buiten hangen. Weer een ruk… en de hond ging nóg verder naar buiten hangen. Hij liep dus gewoon helemaal scheef, zo ver mogelijk bij zijn baas vandaan. Hing helemaal naar de buitenkant gericht om maar zo ver mogelijk bij de baas vandaan te zijn.

Niet zo gek ook. In plaats van dat er aandacht besteed werd aan het AANLEREN van aan een losse lijn wandelen kreeg de hond steeds een klap in zijn nek door die rukjes. Geen wonder dat het beessie steeds verder bij zijn baas vandaan probeerde te komen. De baas interpreteerde dit dus als ongehoorzaamheid. Je kunt je voorstellen wat er gebeurt. Die zitten in een cirkeltje.

Ruk aan de lijn – hond gaat nog verder weg aan de lijn hangen – ruk aan de lijn – hond gaat nog verder weg aan de lijn hangen. Zo sneu. Grote kans dat die hond er dus geen snars van begrijpt waarom hij nu steeds een ruk aan die lijn krijgt. Ik blijf erop hameren; gedrag leer je niet AF. Gedrag leer je AAN. Leg de focus dus op het aanleren van wandelen aan een losse lijn. Veel prettiger voor jullie allebei en ook veel hondvriendelijker.

Trekken door het gebruik van een flexi lijn

Ik begin met nuance. Dit speelt lang niet altijd. Er zijn ook genoeg honden die lekker relaxt aan een flexi lijn lopen en waarbij er geen link is met het trekken aan de lijn. Maar… ik ben het inderdaad wel een aantal keer tegengekomen in de praktijk. Het hele idee van een flexi lijn of rollijn is dat de hond de lijn uit de cassette rolt om meer ruimte te krijgen. Wat leert hij dus? Dat hij door te trekken lijn bij krijgt en verder kan komen. Dat is het hele principe.

Voor ons voelt het vrij licht. We hebben die cassette in onze hand en we voelen niet zo heel veel spanning. Maar een hond voelt die lijn wel continu. En hij leert dus ook dat hij zelf aan de lijn kan trekken om meer lijn te krijgen. Op het moment dat baasjes een keer met een vaste lijn gaan lopen, dan gaat de hond trekken om meer lijn bij te krijgen. Sja.. weet hij veel dat hij nu aan een vaste lijn loopt en niet aan een rollijn. Iets om over na te denken dus.

Ook zijn er honden die zo ontzettend gevoelig zijn dat ze door een flexi lijn continu spanning aan het halsbandje of tuigje voelen. Nogmaals; voor ons lijk het peanuts. Het voelt allemaal zo zwaar niet. Maar een hond voelt dus continu dat hij vast zit. Zeker als jij met je hond aan het trainen bent op bijvoorbeeld zijn gedrag naar andere honden, dan is het mega belangrijk dat de hond ontspannen kan wandelen en vrij is om zijn subtiele lichaamstaal te laten zien. Ik heb er al eerder over geschreven; er zijn veel honden die los geen enkel probleem hebben met andere honden (lees; ze kiezen zelf voor vermijden), maar zodra ze aangelijnd zijn… dan is het foute boel.

Die honden zijn zich er vaak erg bewust van dat ze vastzitten en geen kant op kunnen als er een bedreiging aankomt. Check ook dit artikel over uitvallen aan de lijn. Met een flexi lijn kan dit dus ook spelen. Een hond voelt continu dat hij vast zit. Als je je hond graag wat meer ruimte wil geven dan is het zeker het overwegen waard om gewoon een vaste lijn van 5 of zelfs 10 meter te kopen. De lijnen van biothane zijn hier heel fijn voor. Je kan ze gewoon over de grond laten slepen en ze zijn heel gemakkelijk schoon te maken. En je belemmert de hond hiermee niet in zijn lichaamstaal en communicatie.

Ik hoop dat ik je gemotiveerd hebt om na te denken over hoe dit bij jouw hond werkt. En wie weet geeft deze kennis je ruimte om er anders naar te kijken en ook anders te gaan handelen.

Heb jij een hond die snel overprikkeld is en is relaxt buiten wandelen voor jullie best “een dingetje”? Check mijn online cursus “Help je overprikkelde hond om te ontspannen!” eens. In 9 modules neem ik je mee in de belevingswereld van een overprikkelde hond. Je krijgt een volle rugzak met moderne kennis en oefeningen waar je zelfstandig, op jullie tempo, mee aan de slag kan gaan. Op naar ontspanning! Check hier de cursusinhoud.

Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit stuk zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.