Omdat deze twee vragen zó vaak in mijn inbox verschijnen wordt het tijd om er eens een artikel aan te wijden. Want wanneer spreek je nu echt van verlatingsangst? Of is het nog een kwestie van puur het aanleren van het alleen blijven? En hoe kom je erachter dat je hond verlatingsangst heeft? Daarover zal ik eerst vertellen.
Daarna zal ik voor de liefhebbers een stukje deepdiven in de meest voorkomende vormen van verlatingsangst bij honden en hoe je dit kan herkennen.
Dus, let’s go! Wat is verlatingsangst bij honden?
Verlatingsangst is een verzamelnaam voor allerlei gedragingen vanuit anxiety die de hond vertoont als jij van huis bent óf die hij met een grotere intensiteit vertoont als jij van huis bent. Denk bij die eerste bijvoorbeeld aan piepen of krabben aan de deur. Denk bij die tweede aan bijvoorbeeld veel meer en harder blaffen dan wanneer jij wel thuis bent. Ook dit kan een aanwijzing zijn dat er verlatingsangst speelt. Ook als je hond dus ook regelmatig blaft wanneer jij wel thuis bent. Het gaat om de intensiteit. Als hij alleen thuis is, merk je dan verschil in de intensiteit? Blaft hij veel “paniekeriger”? Stopt hij normaal wel en gaat hij nu door? Dat is waar je naar op zoek moet gaan.
Gedragingen die jouw hond vertoont als hij alleen thuis is en die niet ‘normaal’ voor hem zijn of die ‘anders’ zijn vergeleken met de situatie als jij wel thuis bent en alles dus eenhoorns en glitters is. 🦄
Meten is weten dus neem je hond met een camera op als hij alleen is om erachter te komen of er verlatingsangst speelt.
Dit is sowieso geen slecht plan om regelmatig eens te doen. Wat zie je? Is je hond echt helemaal ontspannen en op zijn gemak of zie je toch andere dingen? Ligt hij bijvoorbeeld de hele tijd alert bij de deur of het raam op je te wachten? Er zijn honderden gedragingen die een hond met verlatingsangst kan laten zien.
En zoals je inmiddels hopelijk begrijpt hoeft het uiten van verlatingsangst echt niet altijd zo heftig te zijn. Veel mensen denken bij verlatingsangst aan een hond die continu blaft of piept, een hond die sloopt of een hond die binnen poept en plast. Maar pfoe… zo simpel is het niet en er zijn nog zoveel meer uitingen. Denk aan die hond die bij het raam gaat liggen, niet slaapt maar eigenlijk continu op zijn eigenaar aan het wachten is. Denk aan een hond die zich ergens verstopt en daar blijft liggen tot jij weer thuis bent. Of aan een hond die veel onrustig heen en weer loopt. En denk ook eens aan een hond die zachtjes piept en de deur in de gaten blijft houden.
Daar zal je de buren niet over horen klagen. Ze horen de hond immers niet.
De enige manier om erachter te komen hoe jouw hond zich voelt als hij alleen thuis is, is door een cameraopname te maken. Dan kan je kijken of je gedrag ziet dat de hond anders niet laat zien en wijst op ongemak/angst/paniek. Ik zet er expres ook “ongemak” tussen omdat heel veel honden het alleen thuisblijven maar tolereren omdat ze er toch niet aan kunnen ontkomen en deze honden zullen dus veel subtieler laten zien dat ze zich niet prettig voelen en dat er verlatingsangst speelt.
Wat voor gedrag kan een hond met verlatingsangst laten zien?
- Blaffen, piepen, huilen
- Aan de deur krabben
- Het slopen van spullen
- Plassen en poepen in huis
- Onrustig rondlopen door huis
- Gaan hijgen van de spanning
- Het hebben van zweetpootjes
- Niet willen eten en drinken
- Voor de deur gaan liggen
- Van raam naar deur lopen of rennen
- Veel stress-signalen zoals gapen en tongelen laten zien
- Continu het raam als uitkijkpost gebruiken
- Onrustig of zelfs paniekerig worden bij jouw vertrek
Dan, welke vormen van verlatingsangst bij honden zijn er?
Iedere hond is uniek en je hebt zoveel verschillende vormen en combinaties, niet te doen om dat allemaal neer te schrijven. Verlatingsangst is op alle vlakken gewoon echt heel complex. Maar… de meest voorkomende vormen zijn: hyper-attachment, isolation distress, containment phobia (dus het moeten verblijven in bijvoorbeeld een bench), frustratie en FOMO (Fear Of Missing Out). Je zou deze problemen het beste kunnen omschrijven als ‘separation-related behaviors’. Om het makkelijk te houden gebruik ik de paraplunaam ‘verlatingsangst’ voor al deze varianten.
Wat zijn nu de kenmerken van deze vormen van verlatingsangst bij honden?
✨ 1. Hyper-attachment: Een hond kan je hyper-attached noemen als hij zich ongelooflijk vastklampt aan 1 persoon van het gezin of bijvoorbeeld 2 specifieke personen in het gezin. Deze persoon of personen zijn álles voor de hond en als zij even uit beeld gaan, dan zal de hond al snel achter ze aan komen. Ze worden daarnaast ook echt onrustig en raken soms zelfs in paniek als hun speciale persoon of personen er niet is / zijn. Het maakt daarbij niet uit of er andere mensen bij de hond zijn. Degene waar hij hyper-attached aan is, is weg en dat is voor de hond de grootste horrorsituatie die er is. Het maakt hem daarbij geen bal uit of er een andere hond of zelfs andere mensen bij hem zijn. Deze hond zal dan ook zeer veel moeite hebben om te kunnen ontspannen. Vaak blijven ze onrustig en angstig tot hun eigenaar weer thuis is. Er zijn overigens uitzonderingen op het ik-volg-mijn-eigenaar-overal. Een hond kan prima een persoon niet door huis heen volgen en toch hyper-attached zijn aan diegene als hij of zij van huis gaat.
✨ 2. Isolation distress: Vergelijkbaar met het verhaal hierboven met als grote verschil; als er maar een persoon bij de hond is (bijvoorbeeld een oppas), dan is het helemaal goed! Dus je hebt bijvoorbeeld een gezin van 2 ouders en 2 kinderen. Als de ouders en 1 kind weg zijn en het 2e kind blijft thuis bij de hond, dan is er niks aan de hand. Gaat het hele gezin samen weg en hebben ze oppas geregeld? Om het even wie, als het maar een mens is? Niks aan de hand, gaat prima! Dit is isolation distress. De paniek zal hier dus alleen optreden als de hond écht helemaal alleen thuis is.
✨ 3. Containment phobia: Deze zit wat lastiger in elkaar. Het gaat in ieder geval om een hond die zich gedurende de alleen-blijf tijd in een bepaalde ruimte bevindt, zoals een bench of een bepaalde kamer. Een hond met containment phobia vindt dit opgesloten zitten in deze ruimte zó vreselijk dat hij alles probeert om te ontsnappen. Zelfs als hij zichzelf daar ontzettend bij bezeert of zelfs serieus verwondt. Denk aan een hond die zich door een deur heen vreet of een hond die zich uit een bench worstelt. Het antwoord op deze vorm is helaas niet zo simpel als; geef hem meer ruimte zodat hij zijn natuurlijke hondengedrag kan laten zien! Ten eerste heeft de hond deze ervaringen waarschijnlijk gelinkt aan alleen thuis blijven dus dat is een behoorlijke berg aan traumatische ervaringen. En ten tweede kan het zijn dat de hond het proberen te ontsnappen uit de ruimte als copingstrategie in blijft zetten. Het is alsof zijn hersenen voorgeprogrammeerd zijn om dat te doen en dus doet hij het, no matter waar hij verblijft.
Zoals je kunt lezen; verlatingsangst bij honden is redelijk complex… no shit. 😉
✨ 4. Frustratie: Yessss… frustratie! Een zeer veel voorkomende vorm van verlatingsangst. Vaak overigens wel in combinatie met hyper-attachment of isolation distress. Bij deze vorm is het belangrijk om heel geleidelijk aan mini stapjes te nemen om de tolerantie en acceptatie van het even alleen thuis blijven bij de hond toe te laten nemen. Kleinere stapjes dan bij de vormen van verlatingsangst die ik hierboven beschreef. Wat het hoofdprobleem is bij een hond die verlatingsangst ontwikkeld heeft vanuit frustratie, is dat er iets niet goed zit met wat ik de 3 E’s noem.
- Exercise (en nee, wees niet bang, dit wordt geen CM rijtje lol)
- Enrichment
- Expectations
Er kan dus iets niet lekker zitten in de hoeveelheid of mate van beweging. Krijgt de hond er voldoende van en zijn de wandelingen op de hond afgestemd? Krijgt hij de kans om lekker een uurtje hond te zijn en heerlijk te snuffelen en te struinen? Of moet hij het doen met 15 minuten een blokje om marcheren, als het even kan nog strak naast ook? Hier kan je dus al iets veranderen. Gaat de hond lang genoeg naar buiten en mag hij voldoende zijn hondending doen om het stukje exercise goed te laten zitten?
En hoe zit het met de enrichment? Oftewel, hoeveel verrijking krijgt jouw hond?
Krijgt jouw hond voldoende mentale uitdaging? Hier komt iets meer bij kijken dan alleen het eten in een Kong aanbieden of de brokjes op laten speuren. Komt jouw hond mentaal aan zijn trekken? Wordt zijn leven verrijkt door hem stimulatie aan te bieden? Speur je bijvoorbeeld met hem? Gewoon lekker speels thuis of serieus bij een (positief trainende) speurhondenschool. Of denk eens aan detectie. Alles waarbij je die hondenneus en dat koppie lekker aan het werk kan zetten op een hondse manier is top! Hersenwerk is ook ontzettend leuk om te doen, maar ik ben wat terughoudend met het geven van advies hierover. Als je wil weten wat voor jouw hond de fijnste hersenwerkjes zijn en hoe lang je dit kan doen etc. raad ik je aan een consult te boeken met een begeleider hersenwerk voor honden. Deze kan je hierin perfect helpen.
Dan als laatste… expectations. Hoe graag de hond ook altijd mee zou willen gaan, hij zal moeten leren dat het niet iedere keer feest is en dat hij nu eenmaal niet altijd mee kan. We moeten zijn verwachtingen veranderen. Expectation management noemen we dit. En voor dit gedeelte moeten we bij “frustratie” dus die hele kleine stapjes nemen in de training. We moeten zijn acceptatie als het ware stukje bij beetje oprekken.
✨ 5. FOMO (fear of missing out): Deze kan je eigenlijk een beetje linken aan frustratie. FOMO komt er in het kort op neer; de hond is als de dood om een feestje te missen. Hij wil overal bij zijn en alles meemaken. Dit zal zo’n typische “ik steek mijn neus overal in” hond zijn. Ook hier zal er goed gekeken moeten worden naar de 3 E’s, helemaal afgestemd op de individuele hond.
Dat waren de vijf meest voorkomende vormen van verlatingsangst.
En yes, het is nogal wat. Ik hoop je met dit artikel weer een stukje wijzer gemaakt te hebben in de complexe wereld van verlatingsangst bij honden. En hopelijk heb jij nu voldoende kennis en handvatten om te bepalen of jouw hond verlatingsangst heeft.
Liefs,
Nina 😘
Heb jij inderdaad een hond met verlatingsangst en wil jij er echt 100% voor gaan om het te verhelpen? Kan jij je helemaal vinden in de programma’s die ik aanbied? Wil jij met een echte verlatingsangst expert aan de slag? Je bent van harte welkom bij me. De komende weken staan er nog plekken vrij. Lees hier alles over deze unieke 1 op 1 coach programma’s en wie weet zie ik je snel topper!
Enne… het is volledig online dus afstand speelt geen rol. 😉
Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit stuk zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.
Recente reacties