Honden communiceren met andere honden en met ons door lichaamstaal in te zetten. Dit doen ze ook wanneer ze zich in een situatie bevinden die stressvol voor ze is. Sommige stress-signalen zijn overduidelijk (denk aan een hond die ineengedoken achter een stoel vlucht), maar honden laten nog zoveel meer signalen zien met hun lichaamstaal. Door deze stress-signalen te leren herkennen bij jouw hond zal je hem veel beter gaan begrijpen én vervelende situaties kunnen voorkomen. Omdat onze honden zo subtiel met ons communiceren, worden stress-signalen door veel eigenaren gemist. Dus… let’s go!
Met subtiele stress-signalen geeft een hond dus aan dat hij iets spannend vindt.
Stel, jullie zijn aan het wandelen en jouw hond ziet een andere (al dan niet aangelijnde) hond op hem af komen. Hij gaat trager lopen, begint wat aan de grond te snuffelen, hij staat vervolgens stil, kijkt een paar keer om zich heen, gaapt een keer, hij likt zijn neus snel af en blijft daarna als bevroren staan… vol focus op de andere hond. Een scala aan stress-signalen en lichaamstaal waarmee jouw hond aangeeft; “Hoooo… too much! Dit vind ik echt spannend!”.
Mis je deze stress-signalen en loop je dus gewoon door (of eerder: trek je je hond gewoon mee)? Dan zullen er al snel meer stress-signalen volgen. De hond blijft strak naar de andere hond kijken, de haren op zijn rug gaan overeind staan, hij is niet meer bereikbaar voor je, misschien begint hij te blaffen… de spanning loopt steeds verder op. Herken jij al deze signalen niet als een roep om hulp van jouw hond dat hij deze situatie te eng vindt en niet aankan? Dan komt jouw hond dus in een hele vervelende positie terecht en kan hij uiteindelijk zelfs uitvallen naar de andere hond en bijten.
Dit zou een typisch geval van een bijtincident zijn waarbij de eigenaren van de hond denken dat het volledig uit het niets kwam. Terwijl er in werkelijkheid heel veel stress-signalen aan vooraf gingen.
Als jouw hond deze stress-signalen laat zien, hoe kan je dan het beste handelen?
Bij de eerste subtiele signalen (hoofd afwenden, lippen likken, gapen, langzamer lopen) had de hond meegenomen kunnen worden naar de overkant van de straat. Even de afstand vergroten en niet rechtstreeks op de andere hond aflopen. Recht op elkaar aflopen is in hondentaal namelijk erg onbeleefd. Helaas hebben onze aangelijnde honden geen kans om te vermijden (wij houden ze kort aan de lijn en nemen ze gewoon mee rechtdoor) en dit zorgt meer dan eens voor hele vervelende situaties.
Door op de eerste signalen van je hond te reageren en de afstand tot de enge prikkel te vergroten kun je hem dus helpen en de spanning weer laten zakken.
Je voorkomt zo dat je hond een negatieve ervaring heeft met een andere hond en je werkt aan de vertrouwensband tussen jullie. Want je hond heeft door dat je hem begrijpt! Je helpt hem! Zijn vertrouwen in jou zal dus groeien. Win-win!
Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende stress-signalen bij honden
🐾 Zichzelf ineens gaan krabben
🐾 Borstelen (de haren op schouders/rug omhoog zetten
🐾 Plotseling snuffelen aan de grond
🐾 Langzaam gaan lopen
🐾 De oogjes dichtknijpen en snel knipperen
🐾 Drentelen
🐾 Geeuwen
🐾 Tongelen (tong over de neus)
🐾 Bek aflikken
🐾 Gaan hijgen
🐾 Wegkijken van de dreiging
🐾 Weg proberen te draaien
🐾 Oortjes naar achteren
🐾 Staartje laag houden
🐾 Een pootje opheffen
🐾 Veel oogwit tonen, verwijde pupillen
🐾 Zich uitschudden
🐾 Mond strak sluiten
🐾 Gespannen lijf
🐾 Fixeren
🐾 Bevriezen
🐾 Blaffen / vocaliseren
🐾 En tenslotte, als al deze signalen niet opgepikt worden volgt er mogelijk; tanden laten zien, grommen en dus daadwerkelijk bijten…
Daarom is het zo belangrijk om stress-signalen bij jouw hond te herkennen
Als opdrachtje wil ik je meegeven om de komende weken eens te gaan observeren. Gewoon observeren.
Wanneer neem jij stress-signalen waar bij jouw hond dat zie je hij iets spannend vindt? In welke situaties? En welke stress-signalen zijn dat dan precies? Breng het eens voor jezelf in kaart en train jezelf om te gaan ZIEN wat er in je hond omgaat. Om je hond echt te gaan ZIEN…
Let bijvoorbeeld eens op de volgende situaties:
✨ Als jij (of iemand anders) jouw hond aait of knuffelt, vindt hij dit dan echt prettig of zie je dat hij gaapt of tongelt (met zijn tong over zijn neus gaat)? Dat is dan een signaal dat de knuffelsessie er misschien iets te wild aan toe gaat. Ook zie je dit vaak bij honden die helemaal vastgepakt worden.
✨ Als jullie buiten wandelen en er komt een hond op jullie af, welke stress-signalen zie je dan bij jouw hond? Vindt hij het spannend en zie je de stress-signalen oplopen?
✨ Als jullie lekker ergens ontspannen wandelen en je merkt ineens dat je hond zich anders gedraagt (langzamer gaat lopen, plotseling gaat snuffelen of juist gaat trekken aan de lijn), kijk dan eens of je stress-signalen kunt waarnemen. Mogelijk ruikt, hoort of ziet hij iets spannends.
✨ Als er bezoek binnen komt, welke stress-signalen laat je hond dan zien? Deinst hij achteruit? Gaan die oortjes in zijn nek? Tongelt hij? Of komt hij vol enthousiasme het bezoek begroeten met ook hier een scala aan signalen?
✨ Als er kinderen aan het spelen zijn met een hoop herrie of iemand verheft zijn stem, hoe reageert de hond dan? Welke stress-signalen zie je?
✨ Als je aan het spelen bent met je hond, welke signalen laat hij dan zien?
Bij die laatste vraag zal je mogelijk denken; “Huh… maar dat is toch een leuke situatie?”. En dat klopt! Een hond die bang is voor bezoek zal stress-signalen vertonen. Maar sta jij gereed met de riem en zijn favoriete speeltje, dan zal je ook signalen zien. Bij positieve opwinding komt ook stress om de hoek kijken. 😊 Stress hoeft namelijk helemaal niet negatief te zijn!
Ook bij positieve stress (opwinding) kan je hond stress-signalen laten zien
Natuurlijk moet er wel altijd naar de context gekeken worden bij het interpreteren van stress-signalen. Een hond die net wakker is, die zal mogelijk gapen en zich lekker uitrekken. Een hond die net gegeten heeft, die zal zijn lippen aflikken. Een hond die gezwommen heeft, die zal zich lekker uitschudden. Dit heeft niets te maken met de spanning die ik bedoel. Kijk daarom altijd naar de context.
Daarnaast heb ik nog een extra artikel geschreven over wat minder bekende stress signalen. Dit artikel kan je hier lezen. Wie weet ga je ook deze signalen vanaf nu bij je hond zien!
En tenslotte… een volledig stress-vrij leven is voor niemand mogelijk. Oké, ik nuanceer hem. Voor bijna niemand. Hoe graag we ook zouden willen dat onze honden nooit stress hebben, dat is naar mijn idee gewoon onrealistisch. Een beetje stress hoort er nu eenmaal bij en is zelfs gezond. That’s life. Zolang het welzijn van de hond maar niet in gevaar komt door teveel stress. En helaas kampen veel honden met een veel te hoog stress-niveau. Als er probleemgedrag speelt, dan zit er bijna altijd een link met een veel te volle stress-emmer.
Nog een extra toevoeging waar wat mij betreft veel meer aandacht naar uit zou moeten gaan.
Ik vind het wijs om wat terughoudend te zijn in het aangelijnd contact laten hebben van honden die elkaar niet kennen. Ook hier is er vaak sprake van heel veel spanning en helaas wordt dit door veel hondeneigenaren niet gezien. In dit artikel kan je uitgebreid lezen waarom ik het verstandig vind om hier terughoudend in te zijn.
Ik wens je veel wijsheid en observeer plezier!
Heb je mijn do-it-yourself online cursussen al gespot? Deze drie cursussen hebben reeds duizenden eigenaren en hun viervoeters mogen helpen. Heb jij een hond uit het buitenland, een hond die heel snel overprikkeld is of een hond met verlatingsangst? Check deze drie pareltjes dan zeker! Alle informatie over de online cursussen vind je op deze pagina. Enjoy! ✨
Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit stuk zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.
Recente reacties