In de praktijk merk ik dat het werken aan probleemgevend gedrag nogal eens onderschat wordt. De meeste mensen zijn zeker bereid om veel energie en tijd in de training van hun hond te steken. Maar dat is niet alles wat nodig is. De situatie zal ook moeten veranderen als je naar verbetering toe wilt werken. Het is niet alleen een kwestie van trainen met de hond, maar er moeten ook aanpassingen gedaan worden in jouw eigen leven.

En precies dit is iets waar veel mensen niet direct bij stilstaan.

Als jij een hond hebt die het raam als uitkijkpost gebruikt en naar ieder prikkeltje blaft dat voorbij komt, dan zal er folie op het raam geplaatst moeten worden. Of er zal iets anders verzonnen moeten worden om de visuele prikkels weg te nemen. Anders blijft dit gedrag ook in stand. Je kunt onmogelijk de hele dag politie agentje spelen en je hond bij het raam vandaan houden. Bovendien; als jouw hond tientallen keren per dag tekeer gaat bij het raam, vult dit zijn stress-emmer enorm. Iedere keer dat het gebeurt staat je hond stijf van de spanning.

Lees in dit artikel wat die stress-emmer precies is en hoe dit werkt in combinatie met gedragsproblemen.

Ben jij erg gesteld op je mooie uitzicht naar buiten? Dan is dit voor jou dus best wel een dingetje.

Als jij een hond hebt die moeite heeft met andere honden (of het nu gaat om angst, onzekerheid, uitvallen, overenthousiast reageren of wat voor stress reactie dan ook) en jij woont in een drukke wijk met veel andere honden, dan zal je de eerste periode dus prikkelarme gebieden op moeten zoeken. Die confrontaties moeten voorkomen worden. Iedere keer dat jouw hond een stress reactie geeft op een andere hond, raakt het gedrag meer verankerd in zijn systeem. En het is iedere keer weer een negatieve ervaring met andere honden. Of juist een succeservaring.

Je bent aan het dweilen met de kraan open.

De hond krijgt niet de kans om te leren dat de omgeving veilig is. Tja… de omgeving is ook niet veilig in zijn beleving. Iedere keer dat jullie naar buiten gaan, kan er van iedere kant een bedreiging komen. Dat is ook wat jouw hond tot nu toe iedere keer weer ervaart. En als er sprake is van overenthousiast reageren geldt exact hetzelfde. Wanneer jullie om de haverklap honden tegenkomen, is de spanning van jouw hond veel te hoog. Je kunt onder dergelijke omstandigheden nooit prettig en zo succesvol mogelijk trainen.

Dit betekent dus dat je de eerste periode met je hond naar een prikkelarm gebied uit zal moeten wijken voor de langere wandelingen. Heb je dat niet vlakbij? Dan is het dus de auto in en een stukje rijden naar een groen buitengebied of een industrieterrein buiten de bedrijvige tijden bijvoorbeeld.

Op die manier kan de hond eerst leren dat het leuk is om buiten te zijn. Dat het veilig is. Dat er geen nare dingen gebeuren. Zijn beleving zal moeten veranderen. Er moet eerst rust en ontspanning gaan komen. Jullie gaan ook werken aan jullie onderlinge vertrouwensband. En dat kan niet in een omgeving die hij als onveilig ervaart.

Pas later zullen de prikkels en drukkere gebieden heel gedoseerd weer opgezocht worden. Mits de hond dat aankan…

Heb jij een hond die moeite heeft met bezoek? Dan zal er een veilig plekje gecreëerd moeten worden in huis. Een plek die jij in kunt zetten als je gaat trainen met het ontvangen van bezoek. Denk bijvoorbeeld aan een hoek ergens in huis die je afzet met hekjes of het plaatsen van een bench. Zo creëer je voor je hond veiligheid en duidelijkheid en er kunnen ook geen ongelukken gebeuren.

Zo’n hoekje afgezet met hekjes of een bench… staat het charmant in je huis? Nee, niet bepaald. Maar is het noodzakelijk? Ja! Dat is het.

En denk eens aan de activiteiten die jij met je hond doet. Dat kan ook een heel confronterend en pijnlijk stuk zijn.

Wanneer er gedragsproblemen spelen, zit er in de meeste gevallen een grote link met een te volle stress-emmer. De hond kan de hoeveelheid stress-hormonen in zijn lichaam niet verwerken. Stress stapelt. Hoe meer stress-hormonen er actief zijn in het hondenlichaam, hoe explosiever een hond reageert. Stel; jij doet een bepaalde sport of cursus met jouw hond. Dit is jouw lust en je leven. Het is echt jouw passie om dit met je hond te doen… En dan blijkt dat precies déze activiteit de stress-emmer van jouw hond teveel vult.

Ook positieve stress kan die stress-emmer vullen. En flink ook. Dan is de kans groot dat je deze activiteit moet laten gaan. Dat je ermee moet stoppen. In ieder geval de eerste periode. Je hond maakt er teveel stress-hormonen van aan en zolang die stress niet omlaag gaat, ga jij ook niets aan het gedrag kunnen veranderen.

Oké ik nuanceer hem; je zal misschien wel wat verbetering kunnen realiseren, maar feit blijft dat het een negatieve invloed heeft op het gedrag waar jij aan wilt werken met je hond. Later kan gekeken worden of je deze activiteit weer op kunt gaan pakken (al dan niet in een andere vorm). Maar er zijn ook genoeg casussen waar blijkt dat zo’n activiteit een no go is. Er moet mee gestopt worden. Als jij tenminste wilt dat het probleemgevend gedrag verbetert…

En dat soort keuzes kunnen gewoon best wel verdrietig en moeilijk zijn. Dit zijn dus van die typische zaken waar hondeneigenaren vaak niet bij stilstaan.

Ze hebben het idee dat er voornamelijk aan de hond “gesleuteld” gaat worden.

Zo simpel ligt het echter niet. De situatie zal ook moeten veranderen en dat betekent dat ook jij aanpassingen zal moeten doen in je leven.

Aanpassingen die moeilijk voor je zijn. Aanpassingen die weerstand bij je op kunnen roepen. Aanpassingen die je helemaal niet aan hebt zien komen. Aanpassingen die je eigenlijk helemaal niet wilt doen…

Maar dit is wel de realiteit.

Ook al werk je je een slag in de rondte aan het gedrag… als jij niets aan de situatie verandert, dan zal er ook weinig aan het gedrag veranderen. In ieder geval niet voldoende. Het ene kan je niet krijgen, zonder het andere te doen. Er is zelfs een hele mooie quote over.

“De definitie van waanzin is hetzelfde blijven doen als altijd en een andere uitkomst verwachten.”

En zo is het precies. Je kan nog zo hard met je hond aan de slag zijn… als jij niets verandert aan de omstandigheden waarin je dit doet, is het vrijwel onmogelijk om succesvol iets te veranderen.

Het mooie hieraan vind ik altijd; als ik dit bij de mensen aankaart die bij mij in begeleiding zitten, dan volgt er bijna altijd weerstand. In eerste instantie dus. Maar als ze eenmaal de stap zetten om het gewoon te gaan doen, dan ervaren ze al snel wat een enorm positief effect het heeft.

Folie tot halverwege op de ruiten en de hond is binnen een paar dagen al vele malen relaxter in huis. Iedere dag de auto in, op weg naar een prikkelarm gebied. En ze zien de hond in korte tijd ontspannen en veel lekkerder in zijn vel gaan zitten. Stoppen met een bepaalde sport en er komt eindelijk rust in dat hondenlijf. Niet meer op een klein cursusveld gaan staan met meerdere honden waarbij jouw hond totaal niet aanspreekbaar meer is voor je, maar kiezen voor privé lessen.

En dan is het geen issue meer. De eigenaren zien wat het doet met de hond. Ze ervaren hoeveel verschil het maakt. En ze zien hoe belangrijk en onmisbaar deze stap is in hun proces.

Is het zo dat jij die aanpassingen wel zou willen doen, maar dat je het gewoonweg niet kunt inpassen in jouw leven? Want dat kan natuurlijk ook. Als jij bijvoorbeeld niet in het bezit bent van een auto, dan wordt het ook heel moeilijk om iedere dag met je hond naar een ander gebied te gaan. Alleen.. dan zal jij je verwachtingen en je doelen ook bij moeten stellen. Je zult niet zoveel bereiken dan wanneer je al die aanpassingen wél kunt doen.

Dat hoeft niet perse erg te zijn, maar wees hier wel eerlijk en realistisch in naar je hond.

Het één kan niet zonder het ander. Mooier dan dat kan ik het niet maken. Maar… vaak is er meer mogelijk dan je denkt. Als jij maar voorbij je eigen weerstand durft te kijken.

Enne.. vraag jezelf ook af; MAG jouw hond iets moeilijk vinden van jou? Mag hij moeite hebben met andere honden? Mag hij moeite hebben met bezoek? Mag hij zichzelf zijn? Net zoals dat jij jezelf bent en bepaalde dingen gewoonweg niet leuk vindt? Vaak zit hier namelijk al een flinke lading op. De hond MOET zich naar een bepaald ideaal plaatje gedragen en hij mag bepaalde dingen niet moeilijk vinden… Hij moet het allemaal maar gewoon aangaan en kunnen handelen. Hoe eerlijk is dat denk je?

Niet alles is maakbaar en het zijn levende wezens. Net zoals jij en ik.

Als het jou lukt om te accepteren en te erkennen dat jouw hond iets nu eenmaal heel moeilijk vindt, kan dat al heel veel lucht geven. Je accepteert je hond zoals hij is. Hij mag zijn wie hij is, met al zijn mooie en minder mooie kanten. Precies zoals wij mensen die ook hebben. Daar kan je vervolgens op inspelen door hem minder bloot te stellen aan die moeilijke situaties. Let eens op hoeveel ruimte dit gaat geven en hoeveel frustratie het scheelt.

Honden accepteren ons zoals we zijn. Zouden we dat andersom ook iets meer mogen doen misschien? 😉

Iets om over na te denken…

Deze tekst is geschreven door Hondengedragscoach Nina van Tilbeurgh. Het overnemen van dit stuk zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media wordt zeer gewaardeerd.